Το κλαρινέτο ανήκει στα ξύλινα πνευστά της ορχήστρας.Η λαική του ονομασία είναι κλαρίνο ενώ λέγεται και ευθύαυλος επειδή κρατιέται σε ευθεία θέση σε αντίθεση με το φλάουτο(πλαγίαυλος).Στην ίδια οικογένεια ανήκουν από τα όργανα της ορχήστρας το φλάουτο,το πίκολο,το όμποε,το φαγκότο και το μπάσσο φαγκότο.Είναι φτιαγμένο από ξύλο εβένου ή Δαλβεργίας και διαθέτει πολλές οπές που κλείνουν με κλειδιά ή με τα δάχτυλα.
Ο άμεσος πρόγονός του,το Σαλυμώ,παλαιότερο ευρωπαικό όργανο, δε διέθετε κλειδιά αλλά μόνο οπές.Ο ήχος παράγεται με μονή γλωττίδα.Αποτελέιται από πέντε τμήματα:το επιστόμιο,το βουκέντο,το κυρίως όργανο σε δύο τμήματα και την καμπάνα.Η οικογένεια περιλαμβάνει πολλά μέλη αλλά τα πλέον συνηθισμένα είναι:1)Σε σι ύφεση που χρησιμοποιείται στην κλασσική μουσική,την τζάζ και την παραδοσιακή μουσική.2)Σε λα που χρησιμοποιείται στην ορχήστρα αρκετά συχνά.3)Σε μι ύφεση(κουαρτίνο) που το βρίσκουμε στις μπάντες.
Όλα τα κλαρινέτα γράφονται στο κλειδί του σολ και έχουν έκταση περίπου 3 1/2 οκτάβες. Το σύγχρονο κλαρινέτο οφείλεται στις βελτιώσεις που επέφεραν στο μηχανισμό του ο Λουί Ωγκύστ Μπυλτέ το 1844 και ο Ιασίντ Κλαζέ καθώς και ο Άντολφ Σαζ. Ο Mozart ήταν από τους πρώτους που έδωσαν στο κλαρινέτο κύρια θέση στην ορχηστρική αλλά και τη σολιστική φιλολογία. Από το τέλος της κλασσικής περιόδου λαμβάνει μόνιμη θέση στην ορχήστρα.
Πολλοί συνθέτες ασχολήθηκαν με το κλαρινέτο και έγραψαν έργα για αυτό όπως ο Weber, o J.Brahms, o R.Schumman και αργότερα ο C.Debussy, I.Stravinsky, Stockhousen και άλλοι. Στη σύγχρονη εποχή χρησιμοποιείται πολύ επειδή είναι όργανο ευέλικτο και διαθέτει μεγάλη έκταση, ενώ το ηχόχρωμά του θυμίζει γυναικεία φωνή!
Λεύκη Σαραντινού