Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν μεγαλουργήσει σε όλους τους τομείς.Ένας σημαντικός λόγος που κατάφεραν αυτά τα ανυπέρβλητα επιτεύγματα, ήταν η τεράστια σημασία που έδιναν στη σωστή και πολύπλευρη εκπάιδευση.
Μαθηματικά, αστρονομία, γυμναστική, μουσική…Όλα αυτα συνέθεταν τη βασική εκπαίδευση και οδηγούσαν στην ανύψωση του ανθρώπινου πνεύματος που εκφράστηκε μέσα απο τα έργα των αρχαίων που ακόμα και σήμερα μετα απο χιλιάδες χρόνια προξενούν θαυμασμό και δέος.
Η μουσική στην αρχαία Ελλάδα ήταν σύνθεση τριών στοιχείων: λόγου, μέλους(μελωδία) και όρχησης(κίνηση, χορός).
Η αρχαία ελληνική κοινωνία είχε φροντίσει ώστε η μουσική διδασκαλία να βρίσκεται ανάμεσα στα βασικότερα μαθήματα στην εκπαίδευση των νέων και η ανάπτυξη της τέχνης αυτής απασχολούσε φιλοσόφους και ερευνητές της εποχής όπως τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη, τον Πυθαγόρα και άλλους. Οι Έλληνες ήταν εξοικειωμένοι με την ιδέα ότι η μουσική καταπραϋνει, χαροποιεί, πλάθει ήθος, θεραπεύει.
Για τον Πυθαγόρα και τη σχολή του, η μουσική ήταν πάνω απ’όλα μια μαθηματική επιστήμη, η εικόνα της ουράνιας αρμονίας. Ο Πλάτωνας έλεγε ότι η αστρονομία και η μουσική είναι αδελφές επιστήμες.
Ο κύριος σκοπός της εκπαίδευσης ήταν η αρμονική και τέλεια ανάπτυξη του σώματος και του πνεύματος για να μπορέσει το άτομο να γίνει καλός πολίτης. Στην Αρχαία Ελλάδα η Μουσική ήταν απόλυτα συνυφασμένη με την καθημερινότητα όλων των ανθρώπων, και σαν μια σύνθετη καλλιτεχνική και πνευματική έκφραση είχε ιδιαίτερη θέση σε όλες τις εκδηλώσεις της προσωπικής και της κοινωνικής ζωής.
Στις δημόσιες και ιδιωτικές γιορτές, στις καθημερινές και πολλές φορές δύσκολες ώρες της εργασίας,στα συμπόσια και στις συγκεντρώσεις και φυσικά στους γάμους , η μουσική ήταν μια συντριφιά για την καθημερινότητα.
Στενά συνδεδεμένη ήταν η μουσική και με τον αθλητισμό.Όλοι οι μεγάλοι αθλητικοί αγώνες είχαν και μουσικούς διαγωνισμούς αλλά και οι αθλητές τόσο στην προπόνησή όσο και στον αγώνα χρειαζόταν το ρυθμό του μουσικού να τους ωθεί και να τους εμψυχώνει.
H Μουσική λοιπόν, έχοντας θεϊκό χαρακτήρα για τους αρχαίους Έλληνες, θεράπευε ψυχή και σώμα, εξάγνιζε, καταπράυνε, ενέπνεε αλλά και ηρεμούσε.Βλέποντας τη σημασία της πολύπλευρης εκπαίδευσης στην αρχαία Ελλάδα, τη σπουδαία θέση που κατείχε η μουσική σε αυτήν και αναλογιζόμενοι τα τεράστια επιτευγματά τους, ίσως θα έπρεπε να προβληματιστούμε και για τη σημερινή μας εκπαίδευση…;
Δημήτρης Κόψας
Καλλιτεχνικός Δ/ντης Ωδείου Κόψα
Συνθέτης-Καθηγητής Αν. Θεωρητικών
Απόφοιτος Φιλοσοφικής Σχολής Α.Π.Θ.